Als je een vorm van digitaal seksueel grensoverschrijdend gedrag hebt meegemaakt, krijg je te maken met heel wat emoties. Weet dat jou geen schuld treft. De enige die verantwoordelijk is, is/zijn diegene(n) die over jouw grenzen gaat/gaan. Gun jezelf ook rust en neem regelmatig de tijd om offline te gaan. 

Als je wordt overspoeld door vervelende berichten of beelden, kun je misschien een vriend of collega vragen om jouw sociale media accounts te screenen. Zo kan die de grensoverschrijdende berichten of beelden eruit halen, en krijg je alleen de gewone berichtjes te zien. 

• Sterk ontwijken: Als je niet veel energie wilt of kunt steken in een reactie maar toch iets wilt doen of als je niet durft kordaat op te treden, kan je op een sterke manier ontwijken. Bijvoorbeeld: “Ik antwoord niet op dickpics.” Dit toont dat je het gedrag wél hebt geregistreerd, maar zo hoef je niet op iedere provocatie te reageren.

• Grenzen stellen: Je kunt contact opnemen met de pleger en duidelijk stellen dat diens gedrag ver over de grens ging. Maak duidelijk wat je van hen nu verwacht, bijvoorbeeld minstens dat het gedrag moet stoppen. Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen heeft enkele voorbeeldberichten die je op weg kunnen helpen. Maar misschien wil je meer: kan de pleger de problematische beelden of berichtjes wissen? Wil je publieke excuses? Of wil je liever helemaal geen contact meer met die persoon? Je kan de pleger ook blokkeren op bijvoorbeeld sociale media. 

• Onvoorspelbaar zijn: Nog een andere aanpak is om de pleger in de war te brengen en te doen stoppen door verrassende of in de context vreemde antwoorden te sturen. Bijvoorbeeld: “Bedankt voor uw bericht, ik ga uw email in het projectdossier opslaan” of “’s nachts zijn alle katten grijs.”

• Publiek maken: Het publiek maken van grensoverschrijdend gedrag vergt wat meer lef, maar kan wél goede resultaten opleveren. Dat kan op individueel vlak naar mensen toe die de pleger kennen of helemaal in het openbaar. Zeg duidelijk dat je niet om dit gedrag hebt gevraagd en wilt dat het stopt. Maar wees voorzichtig, want het kan er soms ook voor zorgen dat het geweld – en jij – nog meer ongewenste aandacht krijgt. En let op: als je persoonlijke informatie of intieme beelden van iemand anders verspreidt, schend je zelf de privacy van de pleger, en dat is strafbaar.

• Bij naasten: Wat de vorm van digitaal seksueel geweld ook is, een luisterend oor kan helpen. Zoek mensen in jouw omgeving die je niet veroordelen of onder druk zetten, maar naar je willen luisteren. Zij kunnen niet alleen een luisterend oor zijn, maar kunnen je later ook bijstaan en ondersteunen wanneer je beslist om bepaalde acties te ondernemen zoals bijvoorbeeld een aangifte doen. 

• Bij hulpdiensten: Er zijn verschillende hulpdiensten waarbij je terecht kan voor een luisterend oor, psychologische ondersteuning of (juridisch) advies). Als het grensoverschrijdend gedrag of geweld verband houdt met je werk, kun je ook bij een vertrouwenspersoon, de preventieadviseur (contactgegevens staan in het arbeidsreglement) voor een luisterend oor, ondersteuning en juridische informatie.

• Bij (sociale media)platformen: Meld grensoverschrijdende berichten, foto’s, video’s of gebruikers en accounts bij het platform waar het gedrag plaatsvond om die te laten verwijderen en de verdere verspreiding ervan tegen te gaan. Hoe meer een bericht, foto, video of account wordt gerapporteerd, hoe groter de kans op een snelle reactie. Je kan ook gebruikmaken van het StopNCII platform als je weet dat iemand jouw beelden heeft, maar je vreest dat ze worden gedeeld of zullen gedeeld worden. Je upload je beelden op het platform, waarna er een digitale code van wordt gemaakt. Die code, en niet de beelden want die blijven in jouw bezit, wordt dan gedeeld met de deelnemende sociale mediaplatformen. wanneer iemand de beelden probeert te verspreiden, worden ze aan de hand van de digitale code herkent en tegengehouden. 

• Bij de politie: Digitaal seksueel geweld is weldegelijk strafbaar. Je kan hiervoor klacht indienen bij de politie. Afhankelijk van de situatie kunnen verschillende wetsartikelen van toepassing zijn. 

Als het gaat over intieme beelden, ook al ben je nog niet zeker of je  een aangifte wilt doen tegen de pleger, kan je onmiddellijk beginnen met het verzamelen en opslaan van bewijsmateriaal. Wil je op een later moment toch een aangifte doen, dan kan je alles wat je hebt verzameld, meenemen. Het maakt het later ook gemakkelijker om de bestanden te laten wissen.

Doe een image search om op te zoeken waar jouw beelden allemaal verschijnen en maak screenshots van het beeld, de link en, indien mogelijk, wie het beeld heeft gezien of gedeeld.

Als je lastiggevallen wordt met berichtjes, sla die dan op. In het geval dat dit op de werkvloer gebeurt, is het een goed idee om de bewijzen ook op een toestel buiten het werk op te slaan zodat de pleger zeker geen toegang heeft. Je kunt problematische berichtjes ook aan derden tonen zodat die getuigen kunnen zijn.

Let op: Gebruik die beelden alleen maar voor de bewijsverzameling en verspreid ze niet verder.

Hoe reageren als omstaander, getuige of pleger